Betreft: Aandacht voor de groeiende digitale ongelijkheid

Geachte leden van de gemeenteraad,

Digitalisering snelt vooruit, maar niet iedereen kan dat bijbenen. In uw stad treft dit naar schatting ruim 56.000 Almeerders (zie bron met link *1 onderaan). Deze mensen lopen een groter risico om niet mee te kunnen doen in de samenleving, om slachtoffer te worden van criminaliteit, maar bovenal ondergraaft het hun zelfvertrouwen en het zelfredzaam kunnen zijn. En dat in een maatschappij die juist van zelfredzaamheid een speerpunt heeft gemaakt! Dit treft niet alleen ouderen, maar mensen in alle leeftijdsgroepen. Senior-Live vervult dankzij haar brede focus, verbindende visie en laagdrempelige aanpak een essentiële rol in het digitale vangnet dat actief is in Almere voor het bieden van hulp aan deze groep. Ik informeer u daarom graag over de gevolgen van de door het college voorgestelde bezuiniging op digitale hulp per 2026.

Digitale ongelijkheid is groter geworden

De online samenleving is sinds corona in een stroomversnelling gekomen. Met als keerzijde een grotere digitale ongelijkheid (link *2). Ook in Almere zijn er diverse plannen om deze stroomversnelling lokaal voort te zetten. Volgend op het GALA en IZA akkoord zijn er diverse plannen die, in Almere veelal samenkomend in het initiatief Positief Gezond Almere (PGA), inzetten op meer digitalisering binnen de zorg. Ook uw gemeente, uitgewerkt in het bezuinigingsvoorstel 2026-2028 (pag. 43), zet in op meer digitalisering maar dan als bezuiniging. Ja digitaal kan leiden tot efficiëntie, in sommige gevallen zelfs tot kostenreductie, en bovenal ons allerlei mogelijkheden bieden die het leven beter kunnen maken. Maar keer op keer wordt onderschat dat dit voor een grote groep anders uitpakt. En dat deze groep niet alleen bestaat uit oude ouderen, maar uit een groep die veel diverser is in leeftijd, opleiding of sociale achtergrond.

Waarom Senior-Live van belang is

1. Onze steun gaat verder dan digitale vaardigheden

Het verkleinen van digitale ongelijkheid omvat naast vaardigheidstraining ook het verbeteren van digitale infrastructuur en toegankelijkheid, én het bieden van directe persoonlijke hulp voor wanneer mensen problemen tegenkomen die ze zelf niet kunnen oplossen. Bij Senior-Live zetten we daarom naast het versterken van vaardigheden ook in op directe persoonlijke hulp bij problemen met computers, internet, smartphone enzovoorts. En maken we de digitale wereld laagdrempelig door het bijvoorbeeld te verbinden met taal middels Taalmaatjes, of met gezondheid middels Fitness Online. En zetten we in op inspiratie door bijvoorbeeld de inzet van de Tovertafel.

2. Senior-Live verbindt

Digitale inclusie raakt aan alle levensdomeinen. Senior-Live zet daarom nadrukkelijk in op het verbinden van domeinen. Zo hebben wij onder de noemer DigiwijzerAlmere(.nl) de belangrijkste Almeerse partijen op het gebied van digitale hulp duurzaam aan elkaar verbonden. Hebben wij de verbinding gelegd met de digicoaches van de REHA zodat er gezamenlijk kan worden opgetrokken bij de inzet van domotica onder zowel zorgprofessionals als cliënten. Hebben wij ingezet op verbinding met de relevante partijen op het gebied van armoede om te werken aan voldoende beschikbaarheid van apparatuur voor volwassenen met onvoldoende middelen. Zijn wij samen met de gemeente, Nieuwe Bibliotheek en de politie actief op het thema digitale veiligheid. En zijn wij ambtelijk de go-to partij geweest waar het gaat om e-health (Goud in Almere), domotica (Smartfloor) en samen met de Nieuwe Bibliotheek op digitale inclusie.

3. Persoonlijke en veilige ondersteuning

Onze aanpak is simpel: we komen bij mensen thuis, mensen kunnen bij ons binnenlopen en we zijn telefonisch bereikbaar. Een unieke combinatie in Almere. Als enige in Almere hanteren we bij computerhulp een hybride aanpak met zowel betaalde krachten als vrijwilligers. Deze combinatie garandeert niet alleen de continuïteit van de hulp, maar ook een hoge kwaliteit van dienstverlening op de lange termijn. Mensen voelen zich veilig en gehoord. Ze durven te leren en om hulp te vragen, en kiezen zelf de plek waar zij zich op dat moment het meest prettig voelen.

Argumenten tegen de voorgestelde bezuiniging

1. Tegengestelde beleidsfilosofie: De Sociale staat van Almere heeft uw raad geïnformeerd over het belang van het ontzien van de meest kwetsbare en het ontzien van de op veel plekken broze infrastructuur. De digitale hulp in Almere is er juist voor deze groep en het bezuinigen op Senior- Live betekent een forse verschraling op een reeds smalle Almeerse infrastructuur voor digitale hulp. Terwijl tegelijkertijd het landelijk en lokaal beleid, als ook de verdere maatschappij, blijvend gefocust is op verdere digitalisering. En dit tegen een achtergrond van sterke vergrijzing en groei in eenpersoonshuishoudens in Almere.
2. Opties en persoonlijk contact: Gebruikers geven aan dat het hebben van opties en persoonlijk contact essentieel is (link *3). Een bezuiniging op Senior-Live verkleint de alternatieven die Almeerders hebben om zo dicht mogelijk bij huis de hulp te krijgen die voor hen het meest passend is. Daarbij vergroot het de kloof tussen vrijwillige en professionele ondersteuning, omdat er dan nog enkel ondersteuning resteert vanuit een vrijwilliger kader of vanuit de markt met dito tarieven. Dit betekent een minder duurzame, toegankelijke, en passende hulpstructuur in Almere.
3. Preventie: Digitaal niet goed mee kunnen heeft tot gevolg dat meedoen in de samenleving een stuk lastiger is. Zeker na verloop van tijd kan dit op allerlei vlakken voor problemen zorgen. Allereerst voor het individu, maar het kan zich ook al snel vertalen in hogere kosten voor de maatschappij. Goede tijdige hulp voorkomt erger.

Aanbevelingen

1. Digitale ondersteuning is niet gratis: Experts onderstrepen (link *4) het belang van een serieuze investering in ondersteuning, middelen en deskundigheid. Alle reden om de voorgestelde bezuiniging serieus te wegen ten opzichte van mogelijke alternatieven.
2. Pak regie: De digitale wereld raakt aan zeer veel thema’s. Zowel politiek als ambtelijk is het daardoor al jaren een thema van iedereen en dus van niemand, met als gevolg dat het nog steeds ontbreekt aan gestructureerde, gecoördineerde, duurzame maar bovenal brede inzet op dit thema. Dit is het moment om stil te staan bij de vraag of we het maximale halen uit de beperkte middelen die beschikbaar zijn.
3. Maak gebruik van de partners in uw stad: Het advies van experts is om alle fasen van digitale toegang tegelijk aan te pakken en dit op een gecoördineerde manier te doen. Advies is daarom de oplossing niet te zoeken in een enkele ambtelijk vertegenwoordiger. Maak het juist een gedeelde verantwoordelijkheid van diverse partners in de stad. Bijvoorbeeld diegene die door ons verbonden zijn in DigiwijzerAlmere(.nl). Bevraag hen, geef kaders of doelstellingen die u als Raad van belang vindt, geef hen regie op uitvoering en laat daarmee de beweging verder reiken dan enkel het stadhuis. Senior-Live gaat hierover graag met u in gesprek.

Slotwoord

Ik hoop dat ik u duidelijk heb kunnen maken hoe belangrijk het is om een sterke visie te hebben op de digitale wereld en bovenal de ondersteuning die de inwoners van Almere daarbij nodig hebben. Aanvullend hoop ik dat u de noodzaak en de waarde van Senior-Live hierbij inziet en zich zult inspannen om de voorgestelde bezuiniging niet over te nemen. Laten we samenwerken om ervoor te zorgen dat alle inwoners van Almere, ongeacht hun digitale vaardigheden, volwaardig kunnen deelnemen aan onze samenleving. Wij zijn er trots op dat wij deze boodschap namens Almere in januari van dit jaar nog hebben mogen overbrengen aan Koningin Maxima bij haar bezoek aan onze stad.

Om onze boodschap kracht bij te zetten hebben wij het boekje “We moeten even praten” meegestuurd met deze brief. Dit is opgesteld door de Alliantie Digitaal Samenleven. Het laat vele landelijke partijen aan het woord over de knelpunten die worden ervaren als ook de mogelijke oplossingsrichtingen. Op de klok van de digitale samenleving is het namelijk vijf voor twaalf! Het boekje is een uitnodiging om te praten, luisteren maar vooral samen te handelen. Voor meer informatie zie: https://digitaalsamenleven.nl/wemhttps://digitaalsamenleven.nl/wemoetenevenpraten/

Met vriendelijke groet,
Gijs Roelofsen
Directeur, Stichting Hier-TV/Senior-Live

1.Alliantie Digitaal Samenleven – We moeten even praten: https://drive.google.com/file/d/1BIDw1ZOD8OYCbm1zIxPIYote4s7Mc8UG/view

2. https://www.movisie.nl/artikel/digitale-inclusie-wat-werkt-volgens-experts#:~:text=Naar%20schatting%20zijn%20er%20tussen,telefoon%20(CBS%2C%202019)

3. Alliantie Digitaal Samenleven – We moeten even praten:
https://drive.google.com/file/d/1BIDw1ZOD8OYCbm1zIxPIYote4s7Mc8UG/view

4. https://www.movisie.nl/artikel/digitale-inclusie-wat-werkt-volgens- experts#:~:text=Naar%20schatting%20zijn%20er%20tussen